commissaris van de Koningin 1.0
((vooral) in Nederland)
Semagram (extra betekenisinformatie)
Een commissaris van de Koningin…
is een persoon
- [Eigenschap of hoedanigheid algemeen] staat aan het hoofd van een provincie
- [Geslacht] is een man of een vrouw
- [Gezag] geldt als hoogste ambtsdrager van een Nederlandse provincie en is de voorzitter van Gedeputeerde Staten (vergelijkbaar met het provinciecollege in Vlaanderen) en van Provinciale Staten
- [Legitimiteit] wordt als officiële term in de Nederlandse grondwet commissaris van de Koningin genoemd
Algemene voorbeelden
In de stadsprovincie Rotterdam lijkt dat democratische gat te worden gedicht: de commissaris van de koningin wordt korpsbeheerder en legt verantwoording af aan provinciale staten. Deze constructie zal ook gaan gelden in de regio's Amsterdam en Haaglanden, die een jaar na Rotterdam tot stadsprovincies moeten uitgroeien. Inmiddels is ook in Friesland het voorstel gedaan het korpsbeheer over te dragen aan de commissaris van de koningin.
De Grondwet spreekt formeel van commissaris van de Koning, maar wanneer het ambt van de Koning door een vrouw wordt vervuld, wordt gesproken van commissaris van de Koningin.
Tijdens de Duitse bezetting (1940-1945) werden de commissarissen van de Koningin 'hernoemd' in commissarissen der Provincie. Vrijwel alle commissarissen werden ontslagen en veeral vervangen NSB'ers.
Tot midden jaren 1980 was het gebruikelijk te spreken over 'commissaris des Konings' dan wel 'commissaris der Koningin' (CdK). Onder het koningschap van koningin Beatrix is het gangbaarder geworden om deze door de regering benoemde ambtenaar aan te duiden met 'commissaris van de Koningin'; sinds de troonswisseling op 30 april 2013 zijn de commissarissen 'commissaris van de Koning' net als de benaming in de Grondwet.